Ποιμαντορική Εγκύκλιος Εορτής Τριών Ιεραρχών

 «Βασίλειον τόν μέγαν καί τόν θεολόγον Γρηγόριον σύν τῷ κλεινῷ Ἰωάννῃ τόν τήν γλῶτταν
χρυσορρήμονα», ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας. Καί μαζί της τούς ἑορτάζει καί ἡ ἑλληνική παιδεία, καθηγητές καί διδάσκαλοι, μαθητές καί φοιτητές, μαθήτριες καί φοιτήτριες, τιμοῦν τούς θεοφόρους πατέρες, τούς σοφούς παιδαγωγούς, τούς ἄριστους ἐπιστή­μονες, τούς διαπρεπεῖς κοινωνικούς ἐργάτες.
Τί ἔχουν νά ποῦν ὅμως οἱ τρεῖς Ἱεράρχες στούς σημερινούς μαθητές τους καί στούς σημερινούς ἐκπαιδευτικούς; Τί ἔχουν νά ποῦν σέ μία περίοδο κρίσεως, σέ μία ἐποχή ἀμφισβητήσεως τῶν ἀρχῶν καί τῶν ἀξιῶν;

 Ἀσφαλῶς ἔχουν πολλά νά ποῦν, γιατί πολλά εἶναι τά ἔργα τους καί ἀναρίθμητα τά συγγράμματά τους μέσα ἀπό τά ὁποῖα μιλοῦν οἱ τρεῖς μεγάλοι φωστῆρες. Μιλοῦν ὅμως καί μέ τή ζωή τους. Καί ἴσως ὁ λόγος τῆς ζωῆς τους εἶναι πιό ἠχηρός καί πιό ὠφέλιμος γιά ὅλους ἐμᾶς τούς τιμοῦμε καί ἰδιαίτερως γιά ἐσᾶς, τά παιδιά καί τούς νέους μας, πού τούς τιμᾶτε ὡς προστάτες σας.
Γι᾽ αὐτό καί θά ἤθελα νά σᾶς καλέσω νά δοῦμε μαζί ἕνα στοιχεῖο τῆς προσωπικότητος τοῦ καθενός ἀπό τούς τρεῖς μεγάλους Ἱεράρχες πού τόν κάνει νά διακρίνεται καί πού ἀξίζει νά τό μιμηθεῖτε.
Ἡ ἔννοια τῆς ἀλληλεγγύης εἶναι ἀπόλυτα συνδεδεμένη μέ τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου στήν περίφημη Βασιλειάδα. Ἡ φροντίδα γιά τόν ἄλλο πού πηγάζει ἀπό τή θεσδότη ἐντολή τῆς ἀγάπης βρῆκε τήν ὡραιότερη ἔκφρασή της σέ αὐτή τή λαμπρή δημιουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καί ὑλοποιήθηκε χάρη στή συμμετοχή τῶν ἀνθρώπων πού ἀκολούθησαν τό παράδειγμά του, ὥστε δέν ὑπῆρχε κανείς ἐνδεής στήν Καισάρεια.
Καί ἐάν ἡ ἀλληλεγγύη εἶναι ἕνα ἀπό τά στοιχεῖα πού χαρακτηρίζουν τήν προσωπικότητα τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἡ εὐαισθησία εἶναι αὐτή πού κάνει τόν φίλο του ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο νά ξεχωρίζει ἀνάμεσα στούς συγχρόνους του. Μέσα στίς δύσκολες συνθῆκες τῆς ἐποχῆς του, ἐποχῆς συγκρούσεων καί ἀντιπαραθέσεων, ὁ μέγας Γρηγόριος διατήρησε τήν ψυχή του εὐαίσθητη καί ἱκανή νά ἀντιλαμβάνεται τούς ἀνθρώπους καί νά συλλαμβάνει τά μηνύματα τῆς ἐποχῆς του. Ἡ εὐαισθησία τῆς ποιητικῆς του φύσεως δέν ἦταν γι᾽ αὐτόν ἀδυναμία, ἀλλά δύναμη πού τόν στήριζε στούς ἀγῶνες τῆς ζωῆς του, δύναμη πού τόν συνέδεε ἄρρηκτα μέ τούς ἀνθρώπους καί μέ τόν Θεό.
Ἡ δύναμη τοῦ τρίτου τῆς ἱερᾶς ὁμηγύρεως, τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἦταν τό θάρρος του. Κατηγορήθηκε καί συκοφαντήθηκε ὅσο λίγοι ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, γιατί εἶχε τήν τόλμη νά ὑποστηρίζει τό ὀρθό καί τό δίκαιο· γιατί εἶχε τήν τόλμη νά ὑπεραμύνεται τῆς ἀληθείας, ἀδιαφορῶντας ἄν προσέκρουε ἔτσι στά συμφέροντα τῶν ἰσχυρῶν τοῦ κόσμου. Διώχθηκε καί ἐξορίσθηκε, ἀλλά συνέχισε νά ὑποστηρίζει μέχρι τόν θάνατό του τήν ἀλήθεια, γιά νά δικαιωθεῖ μόνο μετά ἀπό αὐτόν.
Ἀλληλεγγύη, εὐαισθησία καί θάρρος εἶναι τρία ἀπό τά χαρακτηριστικά πού ἔκαναν τούς τρεῖς Ἱεράρχες νά διακρίνονται ὄχι μόνο στήν ἐποχή τους ἀλλά καί μέχρι σήμερα. Καί αὐτά τά τρία χαρακτηριστικά θά ἄξιζε νά κοσμοῦν καί τή δική σας ζωή, γιατί εἶναι ἀπαραίτητα στήν ἐποχή μας καί στήν κοινωνία μας. Εἶναι ἀπαραίτητα γιά τήν πορεία σας πρός τή γνώση. Γιατί ἡ γνώση καί ἡ σοφία δέν ἀρκοῦν στή ζωή. Δέν ἀρκοῦν στήν ἐποχή μας. Γιατί χωρίς ἀλληλεγγύη καμία ὁμάδα καί καμία κοινωνία δέν μπορεῖ νά σταθεῖ. Γιατί χωρίς εὐαισθησία ὁ ἄνθρωπος χάνει τό ἀνθρώπινό του πρόσωπο. Γιατί χωρίς θάρρος καί δύναμη νά ὑποστηρίζει τό δίκαιο καί τήν ἀλήθεια ὑποδουλώνεται στό ψέμα καί τό ἄδικο. Γιατί μέ τήν ἀλληλεγγύη, τήν εὐαισθησία καί τό θάρρος ὁ κόσμος μας, ὁ κόσμος σας, θά εἶναι διαφορετικός, θά εἶναι  καλύτερος.
Αὐτό τό μήνυμα στέλνουν σήμερα οἱ ἑορταζόμενοι τρεῖς μεγάλοι Φωστῆρες σέ ὅλους μας, καί ἰδιαίτερα σέ σᾶς, τούς μαθητές καί τούς ἐκπαιδευτικούς. Ἄς μήν ἀδιαφορήσουμε, παιδιά μου, γιά τό μήνυμά τους, ἀλλά ἄς προσπαθήσουμε νά τό κάνουμε πράξη στή ζωή μας. Καί εὔχομαι ἡ χάρη τους νά σᾶς συνοδεύει καί νά σᾶς καθοδηγεῖ πάντοτε στή γνώση καί τήν ἀρετή.

† Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων